Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon nedir?
Fizik Tedavi çeşitli derecelerde sağlık problemi yaşayan ve geçici ya da kalıcı işlev kaybına uğrayan bireylerin fonksiyonel kazanımlarını sağlamak, yaşam kalitelerini artırmak ve topluma geri dönüşü sağlamak amacıyla yapılan tüm uygulamaları içeren bir sağlık hizmeti alanıdır. Alanda çalışan profesyoneller kanıta dayalı müdahaleler ve hasta merkezli bir yaklaşımla, hastalarının fiziksel sağlığını ve yaşam kalitesini optimize etmeyi amaçlar. Aynı zamanda sağlığın korunması ve geliştirilmesi için sağlıklı bireylere de rehberlik eden bir alandır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon alanında genel fiziksel sağlığı geliştirmek için nöral ve fizyolojik vücut cevaplarından yararlanarak egzersiz tedavisini, termal ve elektrofiziksel ajanları, manuel terapi yöntemlerini, çeşitli rehabilitasyon teknolojilerini kullanılmaktadır(Dean ve diğerleri, 2011).
Fizik tedavi, çok çeşitli uzmanlık alanlarını ve uygulama alanlarını kapsamaktadır. Örneğin, kas-iskelet sistemi bozukluklarının, nörolojik hastalıkların, romatolojik sorunların, kardiyopulmoner problemlerin sağaltımında fiziksel ve psikolojik müdahaleleri birleştiren çok modelli terapileri kullanarak , özellikle boyun ve belde olmak üzere kronik ağrının tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur (Xu ve ark., 2020). Hem çocuk, hem de yetişkin bireylere hizmet sağlayan bir branştır. (Xiaotian ve ark., 2022).Ayrıca kadın sağlığı, lenf ödem, onkolojik rehabilitasyon, nöromüsküler hastalıklar, göğüs hastalıkları, spor yaralanmaları gibi alanlar özelleşme alanlarının sadece bir kısmıdır.
Fizyoterapistler bu özel alanlara ek olarak ortopedi, nöroloji, pediatri ve geriatri gibi diğer alanlarda da bakım sağlayabilirler. Duruma ve kişinin ihtiyaçlarına göre elektroterapi, ev egzersizleri, tetik nokta tedavisi gibi çeşitli müdahaleler kullanabilirler (Johansson ve ark., 2005; Aslam ve ark., 2019).
Ayrıca fizik tedavi, hastaneler, ayakta tedavi klinikleri, evde bakım ve toplum temelli programlar dahil olmak üzere farklı ortamlarda uygulanabilir. Evde bakım rehabilitasyon hizmetlerine gereksinim duyan çoklu hastalığı olan bireyler için kapsamlı bakım sağlayan ve fonksiyonel sonuçları iyileştiren etkili yaklaşımlar sunduğu da kanıtlanmıştır (Mofina ve ark., 2020).
Fizik Tedavi ne kadar süre uygulanmalıdır?
Fizik tedavi uygulama süresi, hastanın durumuna ve tedavi gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir. Nörolojik kökenli fonksiyon kayıplarında motor iyileşmenin sağlanması için gereken sürenin en az 6 ay olduğunu öne süren çalışmalar olduğu gibi bu durumun hastalığın şiddeti, süresi, hastanın yaşı, psikososyal durumu, birden fazla hastalığın varlığı gibi birçok etkenden etkileneceği ve bireye özel yaklaşım gerektireceği unutulmamalıdır.
Ağrı Tedavisinde Fizyoterapinin rolü
Fizik tedavinin ağrı tedavisindeki rolü önemlidir. Fizyoterapistler bel ağrısı olan hastaların tedavisinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Fiksasyon, termoterapi, traksiyon, kas güçlendirme ve günlük aktivitelere yönlendirme gibi fizik tedavi girişimleri bel ağrısı tedavisinin önemli bileşenleridir. Bel ağrısı şikayeti olan hastaların yaklaşık yarısının fizik tedavi gördüğü ve yararlandığı bildirilmiştir.
Palyatif bakım alanında, fizyoterapistler, kronik ağrının yönetiminde multidisipliner bir sağlık ekibinin oldukça yetkin üyeleri olarak kabul edilirler (Kumar & Saha, 2011). Egzersiz terapisi, elektroterapi, aktinoterapi ve manuel terapi dahil olmak üzere fizik tedavi müdahalelerinin nörolojik, kas-iskelet sistemi, psikiyatrik ve yaşam sonu durumları dahil olmak üzere çeşitli hastalık koşullarında ağrıyı yönetmede etkili olduğu gösterilmiştir (Kumar & Saha, 2011). ). Ağrı mekanizmalarını anlamak ve mekanizmaya özgü fizik tedavi yöntemlerini uygulamak, palyatif bakımda etkili yardımcı ağrı yönetimine katkıda bulunabilir (Kumar ve Saha, 2011).
Ağrı tedavisi aynı zamanda kişinin tutumları, yaşam alışkanlıkları, hareket korkusu gibi çoklu faktörlerden etkilenmektedir. Fizyoterapistler ekiple birlikte ağrının yönetiminde bu faktörleri de değerlendirmektedir.
PARKİNSON
Parkinson beyin hücrelerinde kayıp ile seyreden nörolojik bir hastalıktır. Hastalık genellikle sinsi başlar ve zaman içerisinde ilerler. Ortalama başlangıç yaşı 60 olup daha erken yaşlarda da başlayabildiği görülmüştür.
Hastalığın genel belirtileri:
- Hareketlerin yavaşlaması
- Kol ve bacaklarda meydana gelen titremeler
- Yürüme de güçlük
- Kaslarda sertlik ve duruş bozukluğu
- Hareket esnasında ortaya çıkan donma belirtisi
PARKİNSON HASTALARINDA FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON
Hastaların fiziksel aktivitelerini arttırmak, yürüyüş denge ve düşme gibi birçok problemi iyileştirmeyi amaçlamaktadır.
Merkezimiz de Parkinson rehabilitasyonu ile hastalarımıza;
- Güçlendirme ve gevşeme egzersizleri, denge ve koordinasyon egzersizleri yürüme, duruş ve iş uğraşı egzersizleri verilmektedir.
Ayrıca sanal gerçeklik için mekanik cihazlarımızdan olan CMİLL ile hastalarımıza nörolojik rehabilitasyon da denge yürüyüş ve koordinasyon çalıştırılması sağlanarak iyileşme süreçlerine hız kazandırıp etkili bir tedavi şekli ortaya koyuyoruz.