BEDENSEL ENGELLİ BİREYLER

Bedensel engelli bireyler; bedensel yetersizliğinin türü, düzeyi ve hastane raporuyla belgelendirilmiş olan bireylerdir. Bu bireyler çeşitli sosyal haklardan yararlanmaktadır. Bu haklardan biri ihtiyacı olması durumunda yararlanabileceği ücretsiz fizik tedavi hizmetidir. Kurumumuzda SGK kapsamında ücretsiz olarak fizik tedavi hizmeti verilmektedir. Bunun yanı sıra bedensel yetersizliği olanlara rehberlik, psikolojik danışmanlık hizmetleri de verilmektedir. Bu yazımızda bedensel yetersizlik nedir, neden oluşur gibi sorularınıza cevap bulabilmenize yardımcı olunmaya çalışılmıştır.

BEDENSEL YETERSİZLİK NEDİR?

Bedensel yetersizlik doğum öncesi, doğum anı ya da doğum sonrası bir nedene bağlı olarak oluşan ve bütün düzeltme işlemlerine rağmen iskelet (kemik), kas ve sinir sisteminde meydana gelen bozukluklara; bedensel engel (ortopedik engel) denmektedir. Bu engelden dolayı eğitim performansında ve sosyal uyumunda problemler yaşayan bireyler ise bedensel engelli (ortopedik engelli) olarak adlandırılmaktadır.

BEDENSEL ENGELLERİN NEDENLERİ NELERDİR?

Serebral Palsi (Cerebral Palsy)

Gebeliğin başlangıcı ile ikinci yaşın sonuna kadar olan sürede beynin zarar görmesi sonucu oluşan duygu, algı ve hareket bozukluğudur. Bu bozukluk vücudun tamamını etkiliyorsa Tetraparezi (kuadriparezi), daha çok bel altı yani bacakları etkilemiş ise Diparezi (dipleji), vücudun yarısı etkilenmiş ise Hemiparezi, tek kol veya tek bacak etkilenmiş ise Monoparezi olarak adlandırılmaktadır. Serebral Palsi’nin 5 farklı çeşidi bulunmaktadır:

• Spastik Tip: Kasın istem dışı sertleşmesini ifade eden bu durum, bireyin bedensel hareketleri kontrol etmede güçlük çekmesine ve bazı bedensel hareketleri yapamamasına neden olmaktadır.
• Ateoit Tip: Bu durum, kasların bazen sertleşmesini bazen de gevşemesini ifade eder.
• Ataksik Tip: Birey, denge ve koordinasyon bozuklukları yaşar. Hareketlerde titreme görülür.
• Hipotonik (Gevşek) Tip: Vücuttaki kasların çoğunda görülen gevşekliği ifade eder.
• Karışık Tip: Serebral Palsi’nin farklı tiplerindeki özelliklerin bir arada görülmesini ifade eder.

Merkezi Sinir Sistemini Etkileyen Dejeneratif, Metabolik ve Genetik Kökenli Hastalıklar

Bu hastalıklara; Down Sendromu, Subakut Sklerozon Panensefalit, Jobert Sendromu, Rett Sendromu, Prader-Willi Sendromu ve Williams Sendromu örnek olarak gösterilebilir.

• Mental Motor Gerilik (Mental Motor Retardasyon)

Zekâ, algı ve bedensel yeterlilikteki geriliğin bir arada görüldüğü durumdur.

• Doğuştan Kol Felci (Brakial Pleksus Yaralanması)

Doğum anında kola giden sinirlerin zarar görmesi sonucu ortaya çıkan felç durumudur. Etkilenen kolda tamamen bir felç görülebileceği gibi elde ya da omuzdaki kasların zayıflığı şeklinde de görülebilir.

• Omurilik Kapanma Defektleri (Spina Bifida–Meningomyelosel)

Omurilik ve omurilik sıvısının dışarıya doğru fıtıklaştığı, tek bacak veya iki bacakta çeşitli derecelerde görülebilen felçlere neden olan bir hastalıktır. Bazı hastalarda beyin omurilik sıvısının, beyinde birikmesi ve buna bağlı olarak başın büyümesi (hidrosefali) durumu ile de karşılaşılabilir.

• Doğuştan Kas Hastalıkları

Doğumdan itibaren görülen kas güçsüzlüğü ve eklem sertliği gibi özellikleri içene alan hastalıklardır.

• Travmatik Nedenli Merkezi Sinir Sistemi Yaralanmaları

Trafik kazası, düşme veya silahla yaralanma gibi nedenlerle oluşabilen, sinir sistemindeki kalıcı ya da geçici engele neden olan durumlardır.

BEDENSEL ENGELLİLİĞİN TANIMIYLA İLGİLİ FARKLI GÖRÜŞLER DE VARDIR;

Bedensel Engellilerin Sosyal Psikolojik Durumu

Bedensel engelli bireyler bedensel yeteneklerini belirli derecelerde kaybetmiş olduklarından günlük yaşam, eğitim, iş, toplumsal hayata uyum sağlama, evlilik, etkin anne baba olma ve bu alanlardaki gereksinimlerini karşılama konusunda güçlükler yaşamaktadır. Ayrıca bu durum onların psikolojisini de olumsuz yönde etkilemektedir. Çünkü hayatları hem zorlaşmakta hem de yaşamsal imkânlardan sağlıklı bireyler gibi yeterince yararlanmamaktadırlar. Özetle bedensel engel bir bireyin tüm hayatını olumsuz etkileyebilir. Bedensel engelliler bu engelleri nedeniyle sağlıklı bireylerden farklılaşmış özel bireyler olmaktadır. Bu nedenlerle bedensel engelliler terapiye, özel eğitime, korunma, bakım, rehabilitasyon ve psikolojik desteğe ihtiyaç duymaktadır. Bedensel engel; engelin türüne ve düzeyine göre hareket yeteneklerinin kısıtlamasının yanı sıra bireylerin bilişsel, duyusal, psikolojik ve sosyal işlevsel gelişimlerini ve yeterliliklerini de kısıtlayabilmektedir.